Sáng ngày 12 tháng 1 năm 2017, tại Nhà thờ Chính tòa Phủ Cam Huế, trong bầu khí hân hoan và rực rỡ cờ hoa. Bầu trời như cùng hòa chung niềm vui với Tổng Giáo phận Huế, bừng lên ánh nắng dịu dàng sau hơn 2 tháng trời mưa dầm rét buốt, để chào mừng sự kiện trọng đại của Tổng Giáo phận Huế: Đức Tân Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Chí Linh nhậm chức Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Huế.
Trong niềm hân hoan của cộng đoàn Giáo phận Huế thì cũng chen lẫn bao nổi buồn và quyến luyến cùng lệ rơi của gần 1.000 giáo dân Giáo phận Thanh Hóa tiễn chân vị Mục tử nhân lành yêu thương người nghèo khổ của họ. Một lễ nhậm chức hết sức long trọng mà Ban Tổ chức đã chuẩn bị từ hơn một tháng nay, một đại lễ với chừng trên 300 linh mục đến từ khắp mọi miền quê hương đất nước và hải ngoại, đặc biệt là những linh gốc Giáo phận Huế đều về tham dự Thánh lễ này.
Khi đoàn xe của Đức Tân Tổng Giám mục và 26 vị Hồng Y, Tổng Giám mục và Giám mục từ Tòa Tổng Giám mục tiến về Nhà Thờ Chính tòa, đội Kèn Phủ Cam tấu lên khúc chào mừng. Cha nguyên Tổng Đại diện An tôn Dương Quỳnh, Chưởng ấn tòa Tổng Giám mục đến trao vòng hoa tươi thắm và hướng dẫn Ngài tiến về Nhà thờ trước sự chào đón của các linh mục Hạt trưởng và cộng đoàn Dân Chúa.
Từ trong Nhà thờ vang vọng tiếng linh mục Giuse Nguyễn Văn Tiến giới thiệu 26 vị Hồng Y, Tổng Giám mục và Giám mục về dự lễ:
1- Đức Hồng Y Phêrô Nguyễn Văn Nhơn, Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Hà Nội.
2- Đức Tổng Giám mục Léopoldo Girelli, Đại diện Đức Thánh Cha tại Việt Nam.
3- Đức Tổng Giám mục Phaolô Bùi Văn Đọc, Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Sài Gòn, Chủ tịch Ủy ban Giáo lý Đức tin.
4- Đức Tổng Giám mục Phanxicô Xaviê Lê Văn Hồng, nguyên Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Huế.
5- Đức Cha Giuse Nguyễn Năng, Phó Chủ tịch HĐGM Việt Nam, Giám mục Giáo phận Phát Diệm.
6- Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Khảm, Tổng Thư ký HĐGM Việt Nam, Giám mục Giáo phận Mỹ Tho.
7- Đức Cha Giuse Vũ Văn Thiên, phó Tổng Thư ký HĐGM Việt Nam, Giám mục Giáo phận Hải Phòng.
8- Đức Cha Antôn Vũ Huy Chương, Chủ tịch Ủy ban Giáo sĩ và Chủng sinh, Giám mục Giáo phận Đà Lạt.
9- Đức Cha Matthêu Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch Ủy ban Nghệ thuật Thánh, Giám mục Giáo phận Qui Nhơn.
10- Đức Cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp, Chủ tịch Ủy ban Công lý và Hòa bình, Giám mục Giáo phận Vinh.
11- Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Đệ, Chủ tịch Ủy ban Tu sĩ, Giám mục Giáo phận Thái Bình.
12- Đức Cha Giuse Châu Ngọc Tri, Chủ tịch Ủy ban Mục vụ Gia đình, Giám mục Giáo phận Lạng Sơn-Cao Bằng.
13- Đức Cha Giuse Nguyễn Tấn Tước, Chủ tịch Ủy ban Truyền thông, Giám mục Giáo phận Phú Cường.
14- Đức Cha Cosma Hoàng Văn Đạt, Giám mục Giáo phận Bắc Ninh.
15- Đức Cha Gioan Maria Vũ Tất, Giám mục Giáo phận Hưng Hóa.
16- Đức Cha Tôma Vũ Đình Hiệu, Chủ tịch Ủy ban Bác ái và Xã hội, Giám mục Giáo phận Bùi Chu.
17- Đức Cha Aloisio Nguyễn Hùng Vị, Giám mục Giáo phận Kontum.
18- Đức Cha Giuse Đặng Đức Ngân, Giám mục Giáo phận Đà Nẵng.
19- Đức Cha Phêrô Huỳnh Văn Hai, Giám mục Giáo phận Vĩnh Long.
20- Đức Cha Enmanuel Nguyễn Hùng Sơn, Chủ tịch Ủy ban Phụng tự, Giám mục phó Giáo phận Bà Rịa.
21- Đức Cha Anphongsô Nguyễn Hữu Long, Chủ tịch Ủy ban Loan báo Tin mừng, Giám mục Phụ tá Giáo phận Hưng Hóa.
22- Đức Cha Giuse Đỗ Mạnh Hùng, Chủ tịch Ủy ban Mục vụ Di dân, Giám mục Phụ tá Tổng Giáo phận Sài Gòn.
23- Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Viên, Chủ tịch Ủy ban Mục vụ Giới trẻ và Thiếu nhi, Giám mục Phụ tá Giáo phận Vinh.
24- Đức Cha Lorenso Chu Văn Minh, Giám mục Phụ tá Tổng Giáo phận Hà Nội.
25- Đức Cha Phêrô Trần Đình Tứ, Nguyên Giám mục Giáo phận Phú Cường.
26- Đức Cha Giuse Nguyễn Văn Yến, nguyên Giám mục Giáo phận Phát Diệm.
Cùng quí Đức Ông, quí Cha Tổng Đại diện.
Đức Tân Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Chí Linh cùng 26 vị Hồng Y và Giám mục được Đức nguyên Tổng Giám mục Phanxico Xavie Lê Văn Hồng hướng dẫn đến niệm hương trước phần mộ của Đức cố Tổng Giám mục Philipphê, vị Chủ chăn ưu tú và xuất sắc của Tổng Giáo phận Huế, thi hài của Ngài được chôn cất ngay trong ngôi Nhà thờ Chính tòa Phủ Cam này. Nơi đây, hằng ngày nhiều tín hữu từ rất nhiều nơi thường xuyên đến viếng và cầu nguyện.
Đúng 8 giờ 30, Đại lễ nhậm chức Tổng Giám mục được khởi sự với đoàn rước long trọng từ nhà Mục vụ Giáo xứ Chính tòa, dẫn đầu là Thánh giá đèn hầu, tiếp đến là một thầy Phó tế rước sách Tin Mừng, một thầy Phó tế nâng cao Tông sắc của Tòa Thánh bổ nhiệm Đức Cha Giuse Nguyễn Chí Linh làm Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Huế. Lần lượt tiếp theo đoàn rước là đại diện các Hội đoàn, đại diện các Giáo xứ thuộc Tổng Giáo phận Huế, đại diện các Giáo xứ thuộc Giáo phận Thanh Hóa, các thân nhân và ân nhân của Đức Tân Tổng Giám mục. Đại diện các Hội Dòng tại Huế và Thanh Hóa, quí thầy Đại Chủng sinh, quí thầy Phó tế và trên 300 linh mục đồng tế. Cuối cùng là đoàn các Hồng Y, Tổng Giám mục, Giám mục và Đức Tân Tổng Giám mục.
Trong lúc đoàn rước tiến về Nhà thờ, Cha Giuse Nguyễn Văn Tiến giới thiệu với toàn thể cộng đoàn Dân chúa tiểu sử của Đức Tân Tổng Giám mục: một người con được sinh ra tại miền quê Thanh Hóa, theo cha mẹ vào Nam lập nghiệp vào năm 1954. Trải qua nhiều thăng trầm trong ơn gọi, nhưng nhờ vào Thần khí của Chúa Thánh Linh, Ngài không chỉ được gọi làm linh mục mà Ngài còn được Đức Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II tuyển chọn làm Giám mục, và Ngài được về lại quê hương Thanh Hóa, nơi chôn nhau cắt rốn để dẫn dắt đàn chiên. Trong kỳ Đại hội HĐGM Việt Nam vào tháng 10 năm 2016, Ngài được tín nhiệm bầu giữ chức vụ Chủ tịch HĐGM Việt Nam. Không dừng lại ở đó, ngày 29 tháng 10 năm 2016, Ngài lại được Đức Thánh Cha Phanxico giao trọng trách Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Huế, một trong 3 Giáo Tỉnh thuộc Giáo Hội Công Giáo Việt Nam.
Đức Tân Tổng Giám mục Giuse và Đức nguyên Tổng Giám mục Phanxico Xavie cùng xông hương bàn thờ.
Mở đầu Nghi thức nhậm chức, Đức nguyên Tổng Giám mục trân trọng giới thiệu với cộng đoàn dân chúa về vị Tổng Giám mục của mình: Đức Cha GIUSE NGUYỄN CHÍ LINH, CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC VIỆT NAM, TÂN TỔNG GIÁM MỤC TỔNG GIÁM MỤC HUẾ. Cộng đoàn reo vui trong tràng pháo tay hân hoan chào mừng.
Trước khi tiến hành nghi thức nhậm chức, Đức nguyên Tổng Giám mục Phanxico Xavie mời Đức Tân Tổng Tổng Giám mục trình Tông sắc bổ nhiệm của Đức Thánh Cha cho vị linh mục niên trưởng Cố vấn Linh mục đoàn Tổng Giáo phận Huế: Cha Gioakim Nguyễn Văn Hùng đón nhận và long trọng công bố trước toàn thể Cộng đoàn.
Tiếp đến là phần quan trọng nhất của Nghi thức nhậm chức: Đức Tân Tổng Giám mục đến quỳ trước bàn thờ tuyên xưng Đức Tin và tuyên thệ sẽ Trung thành với Hội Thánh và Đức Giáo Hoàng là vị Mục tử tối cao của Giáo Hội, Đại diện Chúa Kitô, Đấng kế vị quyền tối cao của Thánh Phêrô Tông đồ và trưởng Giám mục đoàn…
Sau phần tuyên xưng và tuyên thệ, Đức Tân Tổng Giám mục tiến đến ký vào Biên bản nhậm chức. Sau đó là Đức Tổng Leopoldo Girelli, Đức Cha Mattheo Nguyễn Văn Khôi, Đức Cha Giuse Nguyễn Năng lần lượt ký vào Biên bản quan trọng này. Cuối cùng, linh mục Chưởng ấn tòa Tổng Giám mục Huế Antôn Dương Quỳnh ký xác nhận và đóng ấn tòa Tổng Giám mục.
Thánh lễ được tiếp nối trong tâm tình sốt sắng hiệp thông cầu nguyện cho vị chủ chăn mới.
Chia sẻ trong bài giảng lễ, Đức Cha Cosma Hoàng Văn Đạt phân bua với cộng đoàn một cách dí dõm: Ngài được Đức Tân Tổng Giám mục mời giảng lễ mà không thể chối từ, vì Đức Tân tổng Giám mục lấy quyền Chủ tịch HĐGM Việt Nam mà ra lệnh: “phải vâng lời Đức Cha Chủ tịch”. Ngài nhấn mạnh đến 3 chiều kích: Tri ân quá khứ, say mê hiện tại, hy vọng vào tương lai.
Tri ân quá khứ: Tổng Giáo phận Huế có một bề dày lịch sử vẻ vang từ thế kỷ 17. Trải qua biết bao thăng trầm, Giáo phận Huế đã gánh chịu nhiều cuộc bách hại với biết bao vị tử đạo mà trong đó có 14 vị đã được phong Thánh. Cũng trong những thời kỳ bách hại đó, chính Đức Mẹ đã hiện ra tại La Vang để an ủi đàn con của Mẹ đang lánh nạn. Mẹ La Vang cũng chính là Mẹ của Giáo Hội Việt Nam, mọi tín hữu Công Giáo đều tôn kính và tín thác vào Mẹ. Thánh địa La Vang cũng là nơi hành hương của toàn thể Giáo Hội Công Giáo Việt Nam. Năm 1960, Tổng Giáo phận Huế được thiết lập với các vị mục tử tài hoa: Đức Tổng Giám mục Phêrô Ngô Đình Thục: như một Chiến sĩ của Đức Kitô, Đức Tổng Giám mục Philipphe Nguyễn Kim Điền: Nên mọi sự cho mọi người, Đức Tổng Giám mục Stephano Nguyễn Như Thể: muốn đem Đức Kitô đến với mọi người để cho họ được sống và sống dồi dào, Đức Tổng Giám mục Phanxico Xavie Lê Văn Hồng nhận sứ vụ: Như một người phục vụ. Hôm nay, với khẩu hiệu và cũng là ước nguyện: Xin cho mọi người nên một, Đức Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Chí Linh được gởi đến để tiếp tục kế hoạch ân sủng của Thiên Chúa đối với Tổng Giáo phận Huế.
Say mê hiện tại: Đức Cha Cosma nêu lại bài giảng của Đức Cha Giuse Nguyễn Năng, Giám mục Giáo phận Phát Diệm: Trong suốt 12 năm rưỡi làm Giám mục Thanh Hóa, Đức Tổng Giám mục luôn nở những nụ cười trên môi, cùng với những đùa cợt để kiến tạo niềm vui, kết nối mọi con người với nhau trong tình huynh đệ yêu thương. Trong thời gian làm Giám mục Thanh Hóa, ngài luôn niềm nở tiếp khách, vì đối với Ngài: Mỗi vị khách là một hồng ân. Ngài ra đi đã để lại cho Giáo phận Thanh Hóa không chỉ là những ngôi nhà cao tầng bề thế để phục vụ cho công việc Mục vụ mà còn một Linh mục đoàn trẻ trung, đoàn kết và nhiệt thành, một Hội Dòng Mến Thánh giá đông đảo, một lớp kế thừa trẻ trung.
Hy vọng vào tương lai: Ngài đến Huế trong tư cách “Đấng nhân Danh chúa mà đến”. Huế là thơ, Huế là mơ, chính Mẹ La Vang và dấu ấn các Thánh tử đạo là thơ và là mơ. Tin tưởng vào Đức Tổng là người kết nối dân Chúa với Đức Kitô trong tình hiệp thông, Tổng Giáo phận Huế sẽ là cầu nối cho cả 6 Giáo phận thuộc Giáo Tỉnh Huế và toàn thể Hội Thánh tại Việt Nam. Huế là vị trí thuận lợi cho cương vị Chủ tịch HĐGM Việt Nam của Đức Tân Tổng Giam mục, là trung tâm của 3 Giáo Tỉnh: Hà Nội-Huế-Sài Gòn. Kết thúc bài giảng, Ngài xướng lên bài hát: Lạy Cha, xin hãy cho mọi người hiệp nhất nên một, như Cha ở trong con và như con ở trong Cha…Toàn thể cộng đoàn cũng hòa vang tiếng hát một cách nhịp nhàng.
Sau Thánh lễ, Đức Tổng Giám mục Leopoldo Girelli, Đại diện không thường trú của Tòa Thánh nói lời chúc mừng với sự phiên dịch của Cha Đa Minh Phan Văn Anh: Ngài chúc mừng Đức Tân tổng Giám mục Giuse và rất cảm ơn Đức Tân Tổng Giám mục đã đồng ý nhận thêm trọng trách Giám quản Giáo phận Thanh Hóa trong thời gian này. Đức Tân Tổng Giám mục như vậy vừa là Tổng Giám mục Huế, vừa là Giám quản Thanh Hóa, vừa là Chủ tịch HĐGM Việt Nam. Như thế là cũng giống như “Cà phê 3 trong 1”. Rất hiếm ai có thể gánh vác nhiều trọng trách như thế, nhưng Ngài tin rằng Chúa Thánh Thần sẽ ban ơn trợ giúp cho Đức Cha, để Đức Cha có thể chu toàn trách vụ gấp 3 của mình.
Tiếp theo, Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Khảm, Tổng Thư ký HĐGM Việt Nam thay mặt HĐGM Việt Nam đọc lời chúc mừng và tặng hoa Đức Tân Tổng Giám mục. Ngài nói: Đất nước Việt Nam được chia ra 3 miền Bắc- Trung-Nam, Giáo Hội Việt Nam cũng được chia thành 3 Giáo Tỉnh: Hà Nội-Huế-Sài Gòn. Mà trong Đại hội HĐGM Việt Nam vào tháng 10 năm 2016 vừa qua, Đức Cha đã được bầu làm Chủ tịch, chỉ sau đó ít ngày, Đức Cha lại được Đức Thánh Cha Phanxico bổ nhiệm làm Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Huế. Như vậy nhiệm vụ của Đức Cha thật nặng nề, vì Đức Cha phải làm nhiệm vụ kết nối và tạo dựng sự hiệp thông trên đất nước nầy. Ngài hứa sẽ cùng với HĐGM Việt Nam tích cực cộng tác với Đức Tổng để xây dựng Giáo Hội Việt Nam thành một Gia đình của Thiên Chúa, xây dựng đất nước trở thành một đất nước của niềm vui, của chân lý.
Cha Giuse Nguyễn Văn Chánh, đặc trách Tu sĩ và Linh mục của Giáo phận thay mặt toàn thể Cộng đoàn dân Chúa dâng lời chúc mừng lên Đức Tân Tổng Giám mục, đồng thời dâng tặng Ngài bức Biểu tượng Giám mục và lẵng hoa tươi thắm gói trọn tâm tình của đàn chiên đối với vị chủ chăn.
Cuối cùng Đức Tân Tổng Giám mục nói lời cảm ơn Đức Tổng Girelli đã tiến cử Ngài lên Đức Thánh Cha và hôm nay hiện diện trong Thánh lễ nhậm chức này. Đức Tân Tổng Giám mục cảm ơn Đức Hồng Y, quí Đức Tổng Giám mục và Giám mục đã hiện diện trong lễ nhậm chức hôm nay để hiệp dâng lời cầu nguyện. Một cách hết sức đặc biệt, Đức Tổng nói lời tri ân đến Hội thừa Sai Paris mà hôm nay có sự hiện diện cha Ettcharen, Nguyên Bề trên Tổng quyền, Ngài vừa là người thầy vừa là người đã nâng đỡ Đức Tổng. Ngài nêu lên những vị Giám mục tiên khởi tại Việt Nam trong đó có Đức Cha Lambert de Lamotte, vị sáng lập Hội thừa sai đã dày công trong sứ vụ truyền giáo tại Việt Nam, cha Leopol Cadiere, một nhà Học giả, nhà Nghiên cứu đã có công lao to lớn trong việc nghiên cứu phong tục tập quán Việt Nam, là một nhà Huế học tài ba lỗi lạc. Bản thân Đức Tổng cũng là học trò của các Cha Hội Thừa sai Paris từ khi còn là Tiểu Chủng sinh, và ngay cả trước khi làm Giám mục, cũng đã được Hội cấp học bỗng du học tại Paris. Qua cha Nguyên Bề trên Tổng quyền Ettcharen, với một tâm tình xúc động và biết ơn, Ngài gởi lời tri ân đến Cha Bề trên Tổng quyền đương nhiệm và quí Cha trong Hội thừa sai. Ngài nhấn mạnh: Giáo Hội Việt Nam có được như ngày hôm nay là nhờ vào công lao to lớn của quí Hội, xin Chúa trả công bội hậu thay cho chúng con.
Đức Tổng Giám mục cũng gởi lời cảm ơn đến Ban Tôn giáo Chính phủ và chính quyền các cấp 2 tỉnh Quảng Trị và Thừa Thiên Huế, thành phố Huế cũng như quí tôn giáo bạn đã đến chúc mừng và tặng hoa trong ngày trọng đại này. Tuy không cùng một nhiệm vụ nhưng cùng chung một mục đích là mong cho mọi người được ấm no hạnh phúc. Những cuộc gặp gỡ nhau như vậy cũng chính là mối quan hệ tương tác của chúng ta.
Ngài cũng cảm ơn quí Cha, quí tu sĩ, và Cộng đoàn Giáo phận Thanh Hóa, hầu như giáo xứ nào cũng có đoàn tiễn chân Ngài đến nhận sứ vụ mới, không thể bày tỏ hết sự cảm xúc trong lời nói. Ngài cũng cảm ơn các Giáo phận đã về đây tham dự Thánh lễ và hiệp dâng lời cầu nguyện cho Ngài.
Cuối cùng Ngài tâm tình với toàn thể cộng đoàn Giáo phận Huế bằng một giọng Huế thân thương, chào Huế bằng giọng Huế, xin chào sông Hương núi Ngự. Giáo phận Huế gồm 2 tỉnh Thừa Thiên Huế và Quảng Trị nên Ngài cũng xin chào Quảng Trị, chào Cổ thành Quảng Trị, chào giòng sông Thạch Hãn, sẽ học ăn ớt, sẽ tập làm người Huế và Quảng Trị 100%.
Ngài nói một cách tếu táo rằng: khi hay tin được bổ nhiệm làm Tổng Giám mục Huế, Ngài đã hỏi Đức Khâm sứ rằng trên toàn thể Giáo Hội, có Giáo phận nào có 3 Đức Tổng chưa? Ngài bảo rằng duy nhất chỉ có Huế có thôi, nói nôm na duy nhất chỉ có Huế có “TAM TỔNG” nghĩa là có 3 Đức Tổng. Ghép tên 3 Đức Tổng theo tên và thứ tự thì sẽ là “TỔNG THỂ HỒNG LINH”: Ba vị Tổng Giám mục kế tục tạo ra một cục diện màu hồng và linh thiêng cho Giáo phận. Đó cũng là ước mơ của riêng Ngài cho Đại Gia đình Giáo phận. Cảm ơn 2 Đức Tổng đã tạo cho Ngài một sự kế nhiệm vững vàng cũng như đã tổ chức chu đáo và trang trọng cho lễ nhậm chức hôm nay.
Ngài cũng kính cẩn nghiêng mình trước anh linh 14 vị Thánh tử đạo và các vị Tổng Giám mục tiền nhiệm cũng như các vị tiền nhân, xin Chúa thưởng công bội hậu cho các Ngài và xin các Ngài cầu bầu cùng Chúa ban cho Giáo phận nhiều ơn lành.
Kết thúc Thánh lễ, Đức Tân tổng Giám mục mời tất cả các Hồng Y Tổng Giam mục và Giám mục cùng ban Phép lành trọng thể cho mọi người hiện diện trong Thánh lễ này.
Tất cả đoàn đồng tế cùng tiên ra trước Tiền đường chụp chung một tấm hình lưu niệm, ghi dấu ngày trọng đại của Giáo phận với một trang sử mới.
Trương Trí, VietCatholicNews